Το έργο LIFE-IP CEI-GREECE υποστηρίζει την εφαρμογή των βασικών εργαλείων της εθνικής πολιτικής για τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία στη χώρα, με κεντρικούς άξονες την προώθηση της ιεράρχησης αποβλήτων, την αντιμετώπιση των αποβλήτων ως πόρο και τη στροφή από το γραμμικό στο κυκλικό μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης:
- Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)
- Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΕΠΠΔΑ)
- Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία και επιχειρησιακό Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔΚΟ)
Ο τομέας αποβλήτων αποτελεί καίριο πυλώνα της εφαρμογής της κυκλικής οικονομίας, όπως ενσωματώνεται στο Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κυκλική Οικονομία που αναθεωρήθηκε τον Μάρτιο 2020 (COM(2020)98), το οποίο με σύνθημα «Λιγότερα απόβλητα, μεγαλύτερη αξία» επικεντρώνεται στην αποσύνδεση της παραγωγής αποβλήτων από την οικονομική ανάπτυξη, τη σύνδεση της πολιτικής των προϊόντων και της πολιτικής των αποβλήτων για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, καθώς και στην ανάπτυξη της αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών για να επιτευχθεί η κυκλική χρήση υλικών και η αποδοτικότητα των πόρων. Ειδικότερα, η εφαρμογή της εθνικής πολιτικής για τα απόβλητα υλοποιείται μέσω του ΕΣΔΑ, το οποίο κυρώθηκε με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου στις 31 Αυγούστου 2020 (Α’ 185) και του ΕΠΠΔΑ, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Ιούνιο 2021 και κυρώθηκε στις 24 Απριλίου 2022 (Α’ 83). Τα σχέδια αυτά θέτουν τις στρατηγικές προτεραιότητες και στόχους έως το 2030 για την εφαρμογή της νέας νομοθετικής δέσμης μέτρων της ΕΕ για τα απόβλητα που βασίζεται στις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
Η εθνική αναπτυξιακή στρατηγική της χώρας μας αναγνωρίζει ότι ο μετασχηματισμός της οικονομίας από το γραμμικό στο κυκλικό μοντέλο παρουσιάζει σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες που υποστηρίζουν την επιχειρηματικότητα, τις επενδύσεις και την απασχόληση, ενώ προσδίδει τη βιώσιμη διάσταση στην ανάπτυξη. Η πολιτική αυτή υλοποιείται κυρίως μέσω της Εθνικής Στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία που υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο 2018, η οποία εφαρμόζεται μέσω του επιχειρησιακού της σχεδίου δράσης 2018-2019, το οποίο αναθεωρήθηκε τον Νοέμβριο 2021 και κυρώθηκε στις 29 Απριλίου 2022 (Α’ 84). Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία (ΕΣΔΚΟ) είναι ένας οδικός χάρτης με τετραετή διάρκεια (2021-2025) και περιλαμβάνει 71 δράσεις που θα επιτρέψουν να καταστεί η οικονομία της χώρας βιώσιμη και ταυτόχρονα ανταγωνιστική. Το σχέδιο αυτό εναρμονίζεται πλήρως με τις κατευθύνσεις του αναθεωρημένου σχεδίου δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία, είναι συμβατό με τον εθνικό σχεδιασμό για τα απόβλητα και τις συναφείς αναπτυξιακές πολιτικές σε τομεακό και εθνικό επίπεδο και λαμβάνει υπόψη όλες τις συναφείς νομοθετικές ρυθμίσεις που δρομολογήθηκαν το 2020-2021 για τα απόβλητα. Ο στόχος των δράσεων είναι να συμβάλουν ουσιαστικά στον μετασχηματισμό προς μία κυκλική οικονομία, στην ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών ευκαιριών, στην ενίσχυση των υφιστάμενων επιχειρήσεων, στη δημιουργία νέων αγορών για ορισμένα προϊόντα και στη θέσπιση κανόνων, κινήτρων και χρηματοδοτικών εργαλείων προκειμένου να αναπτυχθεί η οικονομία προς μια νέα και περισσότερο βιώσιμη κατεύθυνση.
Η Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος & Υδάτων του ΥΠΕΝ αποτελεί την αρχή συντονισμού επί θεμάτων κυκλικής οικονομίας. Το ΥΠΕΝ προεδρεύει της Διϋπουργικής Επιτροπής και του Εθνικού Συμβουλίου – Γνωμοδοτικής Επιτροπής Παραγωγικών και Κοινωνικών Φορέων για την Κυκλική Οικονομία, τα οποία αναμένεται να αποτελέσουν όργανα μόνιμου χαρακτήρα και θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση των πολιτικών για την κυκλική οικονομία.
